Από την Επιστημονική Ομάδα του Ινστιτούτου Έρευνας και Μελέτης Θουκυδίδης (ανανέωση 15-05-2025)
1. Το Διεθνές Πλαίσιο της Σύγκρουσης Σήμερα.
Μπήκαμε στο τέταρτο χρόνο του Πολέμου στην Ουκρανία και μέχρι σχεδόν τα μέσα Μαρτίου δεν διαφαίνονταν στον ορίζοντα ενδείξεις για έναν επικείμενο τερματισμό της εν λόγω σύγκρουσης. Οι ΗΠΑ αποτελώντας τον βασικό σύμμαχο της Ουκρανίας σε αυτή την σύγκρουση, διέθεσαν μέχρι σήμερα βοήθεια ύψους 110 δισ. Δολαρίων περίπου σε χρηματικούς πόρους ή σε οπλικά συστήματα για την στήριξη της προσπάθειας της Ουκρανίας να αντιμετωπίσει την ρωσική εισβολή. Η ΕΕ στέλνει περίπου 28 δισ. ευρώ στρατιωτικής βοήθειας ωστόσο, αντιμετωπίζει κόπωση από τον οικονομικό αντίκτυπο της όλης βοήθειας και δεν μπορεί να καλύψει πλήρως το κενό αν η αμερικανική στήριξη μειωθεί. Ο πρώην γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, J. Stoltenberg, έχει επισημάνει ότι υπό προϋποθέσεις, ο πόλεμος θα μπορούσε να τερματιστεί μέσα στο 2025, καθώς η Ρωσία καταβάλλει βαρύ τίμημα από τις απώλειες και τις κυρώσεις.
2. Στρατιωτική κατάσταση Σήμερα.
Οι μάχες στη Ουκρανία παραμένουν μέχρι σήμερα πολύ σφοδρές. Αναφορές του βρετανικού υπουργείου Άμυνας αναφέρουν ότι η Ρωσία υφίσταται εκτεταμένες απώλειες προσωπικού μέσα στο 2025, δείγμα της έντασης των επιθέσεών της. Η Ουκρανία, από την πλευρά της, έχει ενισχύσει την άμυνά της με εκτεταμένη χρήση drones και παγίδευση εδάφους, δημιουργώντας ένα ισχυρό «αμυντικό τείχος» που δυσχεραίνει τα ρωσικά σχέδια προέλασης. Ειδικοί του Atlantic Council προειδοποιούν ότι μια ενδεχόμενη καλοκαιρινή επίθεση της Ρωσίας μπορεί να εξελιχθεί σε μία από τις πιο αιματηρές ολόκληρου του πολέμου.
Παρά τις διπλωματικές προσπάθειες των τελευταίων δυο μηνών , οι στρατιωτικές συγκρούσεις συνεχίζονται. Η Ρωσία εξαπέλυσε μια εαρινή επίθεση τον Απρίλιο του 2025, εντείνοντας τις επιθέσεις σε πολλαπλά μέτωπα, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών Σούμι, Χάρκοβο, Χερσώνα, Ζαπορίζια και Ντονέτσκ
Στις αρχές Μαΐου, ουκρανικές δυνάμεις πραγματοποίησαν εισβολή στο Τιότκινο, στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας, ασκώντας πίεση στις ρωσικές εφεδρείες και επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν τις αδυναμίες των ρωσικών γραμμών άμυνας .
Στο Χάρκοβο, η Ρωσία εξαπέλυσε μαζική επίθεση με drones στις 2 Μαΐου, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές και τραυματίζοντας 47 άτομα. Υπάρχουν αναφορές περί χρήσης θερμοβαρικών όπλων από τι ρωσικές δυνάμεις, οι οποίες προκαλούν εκτεταμένες καταστροφές και θύματα .
Στις 12 Μαΐου, η Ρωσία εξαπέλυσε πάνω από 100 επιθέσεις με drones εναντίον ουκρανικών υποδομών, αγνοώντας πρόταση για 30ήμερη κατάπαυση του πυρός που υποστηρίχθηκε από την Ουκρανία και ευρωπαϊκές δυνάμεις.
Στις 13 Μαΐου, οι ρωσικές δυνάμεις πραγματοποίησαν 78 αεροπορικές επιθέσεις και εξαπέλυσαν 3.058 drones καμικάζι, με στόχους ουκρανικές θέσεις και οικισμούς.
Μέχρι σήμερα ο Πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει σημαντικές απώλειες συγκεκριμένα περίπου 790.000 Ρώσοι και 400.000 Ουκρανοί στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί, ενώ οι θάνατοι αμάχων στην Ουκρανία ξεπερνούν τους 12.900. Ως προς το ζήτημα των απωλειών η Ρωσία επιδεικνύει ταχύτερο ρυθμό αναπλήρωσης σε σχέση με την Ουκρανία αλλά ωστόσο το διαθέσιμο ανθρώπινο δυναμικό δεν είναι ανεξάντλητο τόσο για την Ρωσία όσο και για την Ουκρανία.
Η ρωσική οικονομία αντιμετωπίζει αυξανόμενη πίεση λόγω των δυτικών κυρώσεων, με τον πληθωρισμό και την έλλειψη ξένων επενδύσεων να αποτελούν σοβαρούς μακροπρόθεσμους κινδύνους. Η Ρωσία αναγκάζεται να αντλεί από το κρατικό ταμείο πλούτου της, το οποίο έχει μειωθεί σε λιγότερο από το 3% του ΑΕΠ .
3. Διαπραγματεύσεις και προοπτικές.
Τον Μάρτιο του 2025, η Ουκρανία αποδέχθηκε πρόταση των ΗΠΑ για 30ήμερη προσωρινή κατάπαυση πυρός, με τον Ζελένσκι να δηλώνει ότι υπάρχει «καλή πιθανότητα» για ειρήνευση υπό όρους – όπως ισχυρές διεθνείς εγγυήσεις ασφαλείας. Ως χρόνος ενάρξεως της προσωρινής κατάπαυσης πυρός προτάθηκε να είναι η 12η Μαΐου 2025 . Η Ρωσία απέρριψε την πρόταση, χαρακτηρίζοντάς την ως “αντιφατική και αντιπαραθετική”, και πρότεινε άμεσες συνομιλίες στις 15 Μαΐου χωρίς προϋποθέσεις χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται αν θα είναι συνάντηση κορυφής ή συνάντηση αντιπροσωπειών. Ως τόπος διεξαγωγής των συνομιλιών ορίστηκε η Κωνσταντινούπολη Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ανακοίνωσε ότι θα ταξιδέψει στην Τουρκία στις 15 Μαΐου και θα συμμετάσχει στις ερευνητικές συνομιλίες μόνο εάν ο Πούτιν παραστεί προσωπικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση συνάντηση των δύο ηγετών.
Η ΕΕ προειδοποιεί για πρόσθετες κυρώσεις, εάν η Ρωσία δεν δεσμευτεί σε ειλικρινείς διαπραγματεύσεις. Η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας, δήλωσε ότι η Ρωσία δεν επιδεικνύει πραγματικό ενδιαφέρον για ειρήνη, συνεχίζοντας τις επιθέσεις στην Ουκρανία .
Με βάση τις μέχρι τώρα πληροφορίες η συνάντηση της Κωνσταντινούπολης θα είναι μάλλον συνάντηση αντιπροσωπειών όπου από Ρωσικής πλευράς τελικά επικεφαλής δεν θα είναι ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας κ.Σεργκέι Λαβρόφ. Η Ρωσική αντιπροσωπεία πιθανότατα θα αποτελείται από τον κ. Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, σύμβουλο του Ρώσου Προέδρου (επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας), τον υφυπουργό Εξωτερικών κ. Μιχαήλ Γκαλούζιν τον ο υφυπουργό Άμυνας κ. Αλεξάντερ Φόμιν, καθώς διπλωμάτες και αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών. Από Ουκρανικής πλευράς αναμένεται ανάλογου επιπέδου εκπροσώπηση.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ κ. Ντόλναντ Τράμπ θα στείλει απεσταλμένους στην Τουρκία για να υποστηρίξουν τις διαπραγματεύσεις. Ο Αμερικανός Πρόεδρος αρχικά εξέφρασε την προθυμία του να παραστεί προσωπικά, εάν χρειαστεί αλλά τελικώς δεν Θα παραστεί.
Εάν υπήρχε πιθανότητα παρουσίας του Προέδρου των ΗΠΑ στην Τουρκία τότε προφανώς θα υπήρχε μετάβαση του Ρώσου Προέδρου με συνέπεια η όλη συνάντηση να αποτελούσε συνάντηση κορυφής. Το γεγονός αυτό ενδεχομένως θα σήμαινε θειικές εξελίξεις ως προς το ζήτημα έναρξης διαπραγματεύσεων και επίτευξης ανακωχής ή κατάπαυσης του πυρός.
4. Προοπτικές Τερματισμού του Πολέμου.
Οι πιθανότητες τερματισμού του πολέμου εξαρτάται από την προθυμία των εμπλεκόμενων πλευρών να συμβιβαστούν. Η Ουκρανία επιμένει στην αποκατάσταση της εδαφικής της ακεραιότητας και στην πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων. Η Ρωσία, από την άλλη, ζητά εγγυήσεις για την ουδετερότητα της Ουκρανίας και την αναγνώριση των εδαφικών κερδών. της.
Η λύση προφανώς θα είναι κάπου ενδιάμεσα περιλαμβάνοντας έναν συμβιβασμό στο εδαφικό και σε μια έστω όχι πλήρη ένταξη της Ουκρανίας στο δυτικό στρατόπεδο δια της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η διεθνής κοινότητα, και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην πίεση για ειρηνευτική λύση. Ωστόσο, η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των πλευρών και οι συνεχιζόμενες εχθροπραξίες δυσχεραίνουν την επίτευξη συμφωνίας.
Η επικείμενη συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη εάν πραγματοποιηθεί με όποια μορφή πραγματοποιηθεί θα αποτελέσει κρίσιμη καμπή για την πορεία του πολέμου. Τα αποτελέσματα της εν λόγω συνάντησης θα αποτελέσουν μια κρίσιμη ένδειξη το πόσο κοντά ή πόσο μακριά είμαστε στον τερματισμό του Πολέμου στην Ουκρανία.
Βιβλιογραφία.
1. Euronews (24-01-2025) Άρθρο του κ. Sasha Vakulina «Το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία είναι εφικτό φέτος – πρώην επικεφαλής του ΝΑΤΟ» (πατήστε εδώ).
2. Ιστοσελίδα in.gr (12-01-2025) Άρθρο του κ. Παναγιώτη Ζαφειρόπουλου «Ουκρανία – Ρωσία: Θα τελειώσει το 2025 ο πόλεμος; Πόσο κοντά είναι η ειρήνη» (πατήστε εδώ).
3. Ιστοσελίδα News 24/7 (24-02-2025) Newsroom Δημοσίευση «Πόλεμος στην Ουκρανία: Πόσο μακριά είναι το τέλος του και γιατί ο Τραμπ ανησυχεί το Κίεβο» (πατήστε εδώ).
4. Reuters (14-03-2025) Δημοσίευση «Ukraine’s Zelenskiy says there is now a good chance to end war» (πατήστε εδώ).
5. Reuters (01-05-2025) Δημοσίευση «Top US officials renew calls for Ukraine and Russia to seek peace» (πατήστε εδώ).
6. Reuters (18-04-2025) Άρθρο των κ.κ. Bart H. Meijer, Gabriel Stargardter and Andrea Shalal «US will abandon Ukraine peace push if no progress soon, Trump and Rubio say» (πατήστε εδώ).
7. Atlantic Council (08-05-2025) Άρθρο του κ. Mykola Bielieskov «Russia’s coming summer offensive could be deadliest of the entire war» (πατήστε εδώ).
8. The Times (11-05-2025) Άρθρο των κ Peter Conradi, George Grylls, David Crossland, Berlin «Trump demands that Ukraine agrees to peace talks with Russia» (πατήστε εδώ).
9. Financial Times (11-05-2025) Άρθρο των κ.κ. Max Seddon, Christopher Mille, and Ian Johnston «Zelenskyy says he is ready to meet Putin for peace talks» (πατήστε εδώ).
10. The Guardian: Ukraine war (11-05-2025) Δημοσίευση «Trump envoy says ‘ceasefire first, talks later’ after Putin’s peace talk proposal» (πατήστε εδώ).
11. Reuters (11-05-2025) Άρθρο του κ. Tom Balmforth «Zelenskyy challenges Putin to meet him for peace talks» (πατήστε εδώ).
12. Institute for the Study of War (11-05-2025) Δημοσίευση των Nicole Wolkov, Angelica Evans, Grace Mappes, Daria Novikov, Anna Harvey, Frederick W. Kagan William Runkel «Russian Offensive Campaign Assessment» (πατήστε εδώ).
13. The Guardian (12-05-2025) Δημοσίευση «Ukraine war briefing: Zelenskyy says he will be ‘waiting for Putin’ in Turkey» (πατήστε εδώ).
14. Atlantic Council (08-05-2025) Δημοσίευση του κ. Mykola Bielieskov «Russia’s coming summer offensive could be deadliest of the entire war» (πατήστε εδώ).
15. New York Post (12-05-2025) Άρθρο του κ. Anthony Blair «Russian drones attack Ukraine after Kremlin’s ‘completely ignoring’ latest cease-fire offer, official says» (πατήστε εδώ).
16.RBC – Ukraine (13-05-2025) Άρθρο της κα Daria Dmytriieva «Russia-Ukraine war: Frontline update as of May 13» (πατήστε εδώ).
17. Αccosiated Press News (11-05- 2025) Άρθρο της κ. κα. By SAMYA KULLAB and JOANNA KOZLOWSKA «Russia’s Putin proposes direct talks with Ukraine in Istanbul on May 15, ‘without preconditions» (πατήστε εδώ).
18. Politico (12-05-2025), Άρθρο της κα. Irie Sentner «Trump floats traveling to Turkey this week for Russia-Ukraine peace talks» (πατήστε εδώ).
19. Accosiated Press News (13-05-2025) Άρθρο της κα ILLIA NOVIKOV «Ukraine’s Zelenskyy says he will be waiting for Russian leader Putin in Ankara on Thursday for talks» (πατήστε εδώ).
20. Reuters (11-05-2025) Δημοσίευση ” «Russia’s Putin proposes direct talks with Ukraine» (πατήστε εδώ).
21. The Guardian (13-05-2025) Άρθρο των κ.κ. Tom Ambrose και Jakub Krupa «Zelenskyy to wait for Putin in Turkey, saying: ‘If he does not arrive, he does not want to end war’» (πατήστε εδώ).
22. Wikipedia: «2025 Russian spring offensive» (πατήστε εδώ).
23. Wikipedia: «2025 Tyotkino incursion» (πατήστε εδώ).
24. Wikipedia: «Kharkiv strikes (2022–present)» (πατήστε εδώ).
25. Russia Matters (07-05-2025) Δημοσίευση “The Russia-Ukraine War Report Card, May 7, 2025” (πατήστε εδώ).
26. Αccosiated Press News (13-05-2025) «European economist says Russia’s economy is strained due to the Ukraine war and sanctions» (πατήστε εδώ).
27. Reuters (13-05-2025) «Will Putin attend Ukraine peace talks in Turkey? Kremlin declines comment for now» (πατήστε εδώ).
28. Reuters (14-05-2025) Δημοσίευση «Ukraine’s Zelenskiy says only meeting Putin face-to-face can deliver peace» (πατήστε εδώ).
29. Reuters (13-05-2025) Άρθρο των κ.κ. Erin Banco, Gram Slattery καιHumeyra Pamuk «Trump envoys Witkoff and Kellogg to go to Turkey for Russia-Ukraine talks, sources say» (πατήστε εδώ).
30. Reuters (12-05-2025) Δημοσίευση «Ukraine says Russia ‘completely ignoring’ ceasefire proposal» (πατήστε εδώ).
31. Reuters (13-05-2025) Δημοσίευση «EU’s Kallas says Russia not truly interested in peace in Ukraine» (πατήστε εδώ).
