Συγκριτική Ανάλυση της Πορείας του Ελληνικού Τουρισμού κατά τα έτη 2023 και 2024: Δυνατά και Αδύνατα Σημεία

Συγκριτική Ανάλυση της Πορείας του Ελληνικού Τουρισμού κατά τα έτη 2023 και 2024: Δυνατά και Αδύνατα Σημεία

Από την Επιστημονική Ομάδα του Ινστιτούτου Έρευνας και Μελέτης Θουκυδίδης

Ο κλάδος του τουρισμού αποτελεί έναν από τους πιο ζωτικούς τομείς της εθνικής οικονομίας με σημαντική συνεισφορά  στο ΑΕΠ και την απασχόληση. Τα έτη 2023 και 2024 καταγράφηκαν ως δύο εκ των σημαντικότερων περιόδων μετά την πανδημία COVID-19, προσφέροντας σημαντικά στοιχεία για τη δυναμική του κλάδου.

1.Η πορεία του Ελληνικού Τουρισμού το 2023
Το έτος 2023 αποτελεί ένα έτος ανάκαμψης του κλάδου του τουρισμού στην χώρα μας. Οι διεθνείς αφίξεις αυξήθηκαν ενώ, οι συνολικές ταξιδιωτικές εισπράξεις ανήλθαν σε 20,46 δισ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση +15,7% σε σχέση με το 2022. Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις έφθασαν τα 24,1 εκατομμύρια, αυξημένες κατά +11,8%, και οι διεθνείς οδικές αφίξεις διαμορφώθηκαν σε 10,4 εκατομμύρια (+30,4%). Οι αφίξεις επιβατών από Ιταλία μέσω ακτοπλοΐας ανήλθαν σε 1,35 εκατομμύρια (+11,6%).
Στον εσωτερικό τουρισμό καταγράφηκαν 9,0 εκατομμύρια αεροπορικές αφίξεις, ενώ η ακτοπλοϊκή επιβατική κίνηση ανήλθε σε 18,7 εκατομμύρια. Ο κύκλος εργασιών ξενοδοχειακού κλάδου ανήλθε στα 10,6 δισ. ευρώ (+22,5% από το 2022), ενώ πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις ύψους  761 εκατ. ευρώ (7% του κύκλου εργασιών).

2. Η πορεία του Ελληνικού Τουρισμού το 2024.
Το 2024 αποτέλεσε μια  χρονιά όπου, οι αφίξεις  τουριστών στην Ελλάδα ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2019. Συγκεκριμένα το 2024 είχαμε 36 εκατομμύρια αφίξεις ήτοι αύξηση   +6% ως προς τα δεδομένα του 2019 και αύξηση +9,80 ως προς τα δεδομένα του 2023. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (χωρίς την κρουαζιέρα) διαμορφώθηκαν στα 20,6 δισ. ευρώ (+4,3%), ενώ με την κρουαζιέρα ανήλθαν συνολικά στα 21,7 δισ. ευρώ (+5,4%). Ωστόσο, η μέση κατά κεφαλή δαπάνη μειώθηκε στα 573 ευρώ ήτοι μείωση -5,1% ως προς την κατά κεφαλή δαπάνη του 2023.
Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις αυξήθηκαν σε 26 εκατομμύρια (+8,1%), με την Αθήνα να παρουσιάζει άνοδο +12%.  Οι οδικές αφίξεις ανήλθαν σε 11,9 εκατομμύρια (+14,4%), ενώ οι αφίξεις επιβατών κρουαζιέρας έφτασαν τα 7,9 εκατομμύρια (+13%). Ο εσωτερικός τουρισμός σημείωσε 9,7 εκατομμύρια αεροπορικές αφίξεις (+7,1%) και 19,4 εκατομμύρια ακτοπλοϊκές μετακινήσεις.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να σημειώσουμε παρά την συνολική άνοδο των αεροπορικών αφίξεων, στους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς Μύκονος και Σαντορίνη, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις από τα εξωτερικό  κατέγραψαν μείωση -5,2% και -8,7% αντίστοιχα σε σχέση με τα δεδομένα του 2023.
Ο κύκλος εργασιών των ξενοδοχείων αυξήθηκε στα 11,4 δισ. ευρώ (+9%) και οι επενδύσεις σε 1 δισ. ευρώ (9% του κύκλου εργασιών). Η απασχόληση στον τομέα καταλυμάτων και εστίασης έφτασε τους 451.000 εργαζόμενους (+2%).

3. Συγκριτική Ανάλυση των ετών 2023 και 2024.
Τα δεδομένα των ετών 2023 και 2024 καταδεικνύουν καταδεικνύουν ότι το 2024 ήταν για τον κλάδο του τουρισμού μια σαφώς καλύτερη χρονιά σε σχέση με το 2023 . Η αύξηση των αφίξεων και των εσόδων συνοδεύτηκε από ενίσχυση των επενδύσεων και της απασχόλησης. Ωστόσο, η μείωση της μέσης δαπάνης ανά τουρίστα αποτελεί αρνητικό δείκτη ως προς το οικονομικό αποτύπωμα του τουρισμού στους λοιπούς κλάδους της οικονομίας μας και ιδιαίτερα αυτών που σχετίζονται με τον τουριστικό κλάδο όπως π.χ. τον κλάδο της εστίασης . Στα ξενοδοχεία, η αύξηση εσόδων και επενδύσεων μαρτυρά αξιοποίηση της ζήτησης, ενώ στη βραχυχρόνια μίσθωση σημειώθηκε αύξηση τόσο σε καταλύματα όσο και σε πληρότητα.

4. Αξιολόγηση του Ελληνικού Τουρισμού βάσει των ετών 2023 & 2024.
Με βάσει τα δεδομένα του κλάδου του Ελληνικού Τουρισμού που καταγράφηκαν κατά τα έτη 2023 και 2024 τα δυνατά σημεία του εν λόγω κλάδου της Ελληνικής Οικονομίας είναι τα  εξής :
α. Ισχυρή ανάκαμψη διεθνών αφίξεων και εσόδων.
β. Δυνατό brand name και ελκυστικότητα της Ελλάδας ως προορισμού.
γ. Ανθεκτικότητα απέναντι σε διεθνείς κρίσεις.
δ. Ανάπτυξη αεροπορικών και οδικών αφίξεων.
ε.  Σημαντικές επενδύσεις και βελτίωση υποδομών.
στ. Υψηλό επίπεδο ποιότητας καταλυμάτων ( δείκτης ποιότητας GRI 86,9%).
Στον αντίποδα τα αδύνατα σημεία είναι τα εξής :
α. Μείωση μέσης κατά κεφαλή δαπάνης.
β. Συγκέντρωση τουρισμού σε λίγους μήνες και περιοχές.
γ. Περιβαλλοντικές πιέσεις σε κορεσμένους προορισμούς.
δ. Αστάθεια στη διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού.
ε. Περιορισμένη διαφοροποίηση τουριστικού προϊόντος.

Γενική Αξιολόγηση
Με βάση τα δεδομένα των ετών 2023 και 2024 και τις ευρύτερες εξελίξεις στο διεθνή περίγυρο, ο κλάδος του Τουρισμού της Ελληνικής οικονομίας  είναι ένας κλάδος με σημαντική δυναμική και ανθεκτικότητα καθώς και με προοπτικές περεταίρω ανάπτυξης. Ωστόσο απαιτείται μια μεταβολή της υπάρχουσας στρατηγικής του Ελληνικού Τουρισμού  με στρατηγική κατεύθυνση προς την βελτίωση της κατά κεφαλή δαπάνης, την  αντιμετώπιση της εποχικότητας, καθώς  και την προώθηση εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Η αύξηση των αφίξεων τουριστών και η μείωση της κατά κεφαλής δαπάνης καταδεικνύει την άφιξη επισκεπτών με συρρικνωμένη για τα δεδομένα του Ελληνικού Τουρισμού δυνατότητας δαπάνης στις διακοπές του. Μια στρατηγική αύξησης της κατά κεφαλή δαπάνης συνίσταται στην υιοθέτηση στρατηγικής προσέλκυσης επισκεπτών υψηλότερης δυνατότητας δαπάνης δια της παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, η βελτίωση της κατα κεφαλής δαπάνης απαιτεί έναν εξ ορθολογισμό του κόστους των παρεχόμενων υπηρεσιών τόσο από τον ξενοδοχειακό κλάδο όσο και λοιπούς κλάδους που σχετίζονται με τον Τουρισμό (π.χ. εστίαση κ.λπ.).

5. Πρόβλεψη για το 2025
Από τις πρώτες τάσεις που καταγράφονται έως τον Μάιο του 2025 δύναται να γίνουν οι κάτωθι εκτιμήσεις :
1. Διεθνείς Αφίξεις: Η ανοδική πορεία που παρατηρήθηκε το 2023 και 2024 φαίνεται να συνεχίζεται και στο 1ο Τετράμηνο του 2025. Οι πρώτοι μήνες του 2025 (Ιανουάριος-Απρίλιος) δείχνουν ήδη αύξηση της επιβατικής κίνησης κατά περίπου +7% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Προβλέπεται οι διεθνείς αφίξεις να ξεπεράσουν τα 37,5 εκατ. τουρίστες, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία, αλλά με ηπιότερους ρυθμούς (+4%-5%).
2. Εισπράξεις: Παρά την αύξηση των αφίξεων, η μέση κατά κεφαλή δαπάνη αναμένεται να υποχωρήσει σε σχέση με το 2024., επηρεαζόμενη από πληθωριστικές πιέσεις, τιμολογιακό ανταγωνισμό και ενίσχυση της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Έτσι, οι συνολικές εισπράξεις πιθανόν να κυμανθούν κοντά στα 22 δισ. Ευρώ ήτοι οριακή αύξηση 1% με 2% σε σχέση με το 2024.
3. Εσωτερικός Τουρισμός : Η σταθερή άνοδος της εσωτερικής τουριστικής δραστηριότητας ενδέχεται να συνεχιστεί με ήπιο ρυθμό. Αναμένεται αύξηση κατά +3%-4% τόσο στις αεροπορικές όσο και στις ακτοπλοϊκές μετακινήσεις, ωθούμενη από βελτίωση του διαθέσιμου εισοδήματος και περισσότερες προσφορές από ξενοδοχεία και πλατφόρμες.
4. Καταλύματα: Ο κύκλος εργασιών των ξενοδοχείων εκτιμάται ότι θα αυξηθεί σε 11,7-12 δισ. ευρώ, με εστίαση σε υψηλότερης κατηγορίας υποδομές. Οι επενδύσεις πιθανό να κινηθούν στα ίδια επίπεδα με το 2024, δηλαδή περίπου στο 1 δισ. ευρώ. Η πληρότητα θα παραμείνει υψηλή, ιδιαίτερα σε προορισμούς αιχμής, ωστόσο η εποχικότητα δεν φαίνεται να περιορίζεται σημαντικά.
5. Απασχόληση: Η απασχόληση στον τουριστικό τομέα αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς (+1%-2%) φτάνοντας τους 460.000 εργαζομένους. Ωστόσο, συνεχίζεται η πρόκληση της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού, γεγονός που επιβαρύνει την ποιότητα υπηρεσιών.
6. Ποιοτικοί Δείκτες: Η συνολική ικανοποίηση επισκεπτών (GRI, Net Promoter Score) εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί υψηλή, με βασικές προκλήσεις να εστιάζονται στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, τη συμφόρηση σε ορισμένους προορισμούς και την ποιότητα εξυπηρέτησης.
Συνολικά, για το 2025, ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να παρουσιάσει σταθερή ανάπτυξη, διατηρώντας τη θέση του ως ένας από τους κορυφαίους προορισμούς της Μεσογείου. Ωστόσο απαιτείται μια μεταβολή της στρατηγικής του τουριστικού κλάδου προς την κατεύθυνση της αύξησης της κατά κεφαλή δαπάνης, μεγαλύτερη  εστίαση  στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών καθώς και προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας και την επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου.


Βιβλιογραφία :
1. Ινστιτούτο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων INSETE (2024). “Στατιστικό Δελτίο Νο. 100 – Ειδική Έκδοση Απολογισμός 2024.”
2.Ινστιτούτο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων  INSETE (2025). “Στατιστικό Δελτίο Νο. 101 – Απρίλιος 2025.”
3. Ινστιτούτο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων INSETE (2025). “Στατιστικό Δελτίο Νο. 102 – Μάιος 2025.”
4. Ινστιτούτο Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων INSETE (2024). “Στατιστικό Δελτίο – Απολογισμός 2023.”