Σε απόσταση 328 ν.μ. από τον Πειραιά, 72 ν.μ. από τη Ρόδο, 150 ν.μ. από την Κύπρο και 1,25 ν.μ. από τις νοτιοδυτικές Μικρασιατικές ακτές, στέκει περήφανα η εσχατιά της Ελλάδος, το Καστελλόριζο, ή επισήμως η Μεγίστη. Το ελληνικό αυτό νησί των Δωδεκανήσων, που μετρά περίπου 600 κατοίκους και έχει συνολική έκταση μόλις 9,1 χλμ2 και μήκος ακτών 19,5 χλμ, περιστοιχίζεται από 14 νησίδες, μερικές από τις οποίες είναι ο Άγιος Γεώργιος, η Ρω, η Σαβούρα, η Αγρελιά και η Στρογγύλη, η οποία αποτελεί και το ανατολικότερο άκρο της ελληνικής επικράτειας. Όλες αυτές οι νησίδες, με μεγαλύτερη τη Μεγίστη, συνθέτουν το γνωστό και τεράστιας στρατηγικής αξίας σύμπλεγμα του Καστελλορίζου ή σύμπλεγμα της Μεγίστης.

Η Τουρκία αμφισβητεί τα κυριαρχικά δικαιώματα του Καστελλορίζου: μια αναδρομή

Η Τουρκία, γνωρίζοντας τη σπουδαία στρατηγική σημασία του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης, άρχισε από το 2001 να καλλιεργεί ένα κλίμα αμφισβητήσεων σχετικά με το Καστελλόριζο. Πιο συγκεκριμένα, λίγο μετά την απόφαση του Ελσίνκι, τον Μάιο του 2001, μία τουρκική ανακοίνωση περί διεξαγωγής σεισμικών ερευνών τον Ιούνιο του 2001 από το ωκεανογραφικό πλοίο «Πίρι Ρέις» σε περιοχές ανατολικά της Ρόδου έως την Κύπρο προκάλεσε την έκπληξη της Ελλάδας και διατάραξε το μέχρι τότε πολύ καλό κλίμα των ελληνοτουρκικών σχέσεων που είχε διαμορφωθεί μετά το Ελσίνκι. Οι έρευνες που θα λάμβαναν χώρα πρώτη φορά στη συγκεκριμένη περιοχή επεδίωκαν αφενός να αποκόψουν τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας νοτιανατολικά της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κάσου, και αφετέρου, να αμφισβητήσουν πλήρως το δικαίωμα του Καστελλορίζου σε υφαλοκρηπίδα, και εν γένει να προσδιορίσουν τις τουρκικές διεκδικήσεις επί της υφαλοκρηπίδας στην εν λόγω περιοχή. Συγχρόνως, είχε προγραμματιστεί από την τουρκική πλευρά και η διεξαγωγή αεροναυτικών ασκήσεων. Το θέμα, εν τέλει, διευθετήθηκε μετά από απευθείας επικοινωνία των δύο Υπουργών Εξωτερικών και η διεξαγωγή ερευνών ματαιώθηκε μετά από την αποχώρηση του «Πίρι Ρέις».

Η έξοδος τουρκικού ερευνητικού πλοίου σε περιοχές επικαλυπτόμενων διεκδικήσεων της Ανατολικής Μεσογείου επαναλήφθηκε μετά τις οριοθετήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με την Αίγυπτο (2003) και τον Λίβανο (2007). Κατόπιν διπλωματικών διαμαρτυριών, η Τουρκία προχώρησε σε μία ακόμη έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και της κυπριακής ΑΟΖ. Τον Σεπτέμβριο του 2007 εστάλη για έτι μία φορά το τουρκικό ωκεανογραφικό «Πίρι Ρέις» στην επίμαχη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου χωρίς, ωστόσο, να προχωρήσει σε έρευνες, αφού η άμεση επικοινωνία μεταξύ του Έλληνα και του Τούρκου πρωθυπουργού ακύρωσε τα τουρκικά σχέδια.

Τον Ιούλιο του 2008 η Τουρκία κινήθηκε ακόμη πιο προκλητικά με την εκχώρηση στην τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) περιοχών της Ανατολικής Μεσογείου για έρευνα και εκμετάλλευση. Οι περιοχές αυτές βρίσκονταν εντός ελληνικής υφαλοκρηπίδας και συγκεκριμένα νοτιοανατολικά της Ρόδου και νοτίως του Καστελλορίζου. Το νορβηγικό ερευνητικό σκάφος υπό το όνομα «Μαλένε Όστερβολντ», το οποίο συνοδευόταν από τουρκική φρεγάτα, ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2008 τη διενέργεια ερευνών για λογαριασμό της TPAO ελάχιστες ώρες μετά την ανακοίνωσή τους σε απόσταση 80 μιλίων νοτίως του Καστελλορίζου. Παρά τις προειδοποιήσεις μίας ελληνικής φρεγάτας που βρισκόταν εκείνη τη στιγμή στην επίμαχη περιοχή περί παράνομων ενεργειών, η τουρκική φρεγάτα ισχυρίστηκε ότι έρευνες διεξάγονταν εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας, γεγονός που οδήγησε την ελληνική πλευρά να προχωρήσει σε διαβήματα στην Άγκυρα και το Όσλο. Σημαντικό, όμως, αποτέλεσμα αυτής της έντασης υπήρξε η πρώτη γνωστοποίηση από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών των γεωγραφικών συντεταγμένων που προσδιόριζαν την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Κατόπιν τούτου, το προαναφερθέν ερευνητικό σκάφος συνέχισε τις έρευνές του εντός της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, μακριά από τις γεωγραφικές συντεταγμένες που εδόθησαν από την ελληνική πλευρά. Την ίδια περίοδο, ωστόσο, τουρκικά πολεμικά πλοία παρενοχλούσαν συνεχώς ερευνητικά σκάφη υπό την σημαία τρίτων χωρών που διενεργούσαν έρευνες για λογαριασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της οριοθετημένης με την Αίγυπτο κυπριακής ΑΟΖ. Στόχος τους ήταν άσκηση πιέσεων προς τις εμπλεκόμενες εταιρείες με σκοπό την απόσυρσή τους από την περιοχή.

Ένα ακόμη ανάλογο περιστατικό συνέβη τον Μάρτιο του 2011 σε περιοχή ανάμεσα στο Καστελλόριζο και την Κύπρο. Συγκεκριμένα, τουρκική φρεγάτα διέκοψε τις ερευνητικές δραστηριότητες για λογαριασμό γαλλικής εταιρείας του ιταλικού ωκεανογραφικού σκάφους «Εξπλόρα» στην εν λόγω περιοχή ισχυριζόμενη ότι βρισκόταν εντός τουρκικής ΑΟΖ.

Έκτοτε δεν έλειψαν παρόμοια περιστατικά τόσο στο Αιγαίο (Μάρτιος 2012) όσο και νοτίως του Καστελλορίζου (Μάρτιος 2017) τα οποία αντιμετωπίστηκαν άμεσα από το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών με την παράλληλη παρουσία ελληνικών πολεμικών πλοίων πλησίον του ερευνητικού σκάφους που επρόκειτο να διενεργήσει έρευνες εκ μέρους της Τουρκίας. Η Τουρκία, παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί μέχρι σήμερα να αυξάνει διαρκώς την ένταση στη σχέση της με την Ελλάδα και την Κύπρο εκτοξεύοντας λεκτικά πυρά και αποστέλλοντας επανειλημμένως το «Πίρι Ρέις» και άλλα ωκεανογραφικά πλοία σε περιοχές κυπριακής ΑΟΖ και ελληνικής υφαλοκρηπίδας παραβιάζοντας απροκάλυπτα τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου και της Ελλάδας.

Η πρώτη ερευνητική επιχείρηση του «Ορούτς Ρέις» που άρχισε το καλοκαίρι του 2020 έλαβε μεγάλες διαστάσεις απασχολώντας έντονα τη διεθνή κοινότητα, αφού έφερε τα δύο κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ πολύ κοντά σε πολεμική σύρραξη. Αναλυτικότερα, από τον Ιούλιο του 2020 έως λίγο πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, η Τουρκία προέβη στην έκδοση παράνομης NAVTEX δεσμεύοντας περιοχές πολύ κοντά στο Καστελλόριζο έως και τα 6,5 ν.μ. από τις ακτές του, εντός δηλαδή ελληνικής υφαλοκρηπίδας και δυνητικής ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης, στις οποίες επρόκειτο να διενεργήσει έρευνες το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Ορούτς Ρέις», το οποίο παλαιότερα είχε πραγματοποιήσει έρευνες στη θάλασσα του Μαρμαρά και τη Μαύρη Θάλασσα. Το «Ορούτς Ρέις», έχοντας σβήσει τους πομπούς σηματοδότησης και συνοδευόμενο από τουρκικές φρεγάτες, έφτασε στη δεσμευμένη περιοχή και προχώρησε σε πόντιση καλωδίων. Η ένταση κλιμακώθηκε με την άμεση αποστολή ελληνικών πολεμικών πλοίων και υποβρυχίων που παρακολουθούσαν τις κινήσεις του τουρκικού ερευνητικού. Στη συνέχεια, η ολοένα αυξανόμενη συγκέντρωση ξένων στρατιωτικών δυνάμεων γύρω από την επίμαχη περιοχή σε συνδυασμό με την αδυναμία εντόπισης των αόρατων ελληνικών υποβρυχίων από τουρκικά αναγνωριστικά αεροπλάνα και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, τις συνεχόμενες αναχαιτίσεις τουρκικών αεροσκαφών από ελληνικά μαχητικά και τις κοινές ασκήσεις ελληνικών πολεμικών πλοίων με αντίστοιχα γαλλικά και αιγυπτιακά προκάλεσαν τον έντονο εκνευρισμό της Άγκυρας. Τούρκοι αξιωματούχοι προέβησαν σε εξαιρετικά προσβλητικές δηλώσεις προς πάσα κατεύθυνση χωρίς ίχνος σεβασμού, ενώ ο τουρκικός τύπος επιδείνωσε την ήδη τεταμένη κατάσταση δημοσιεύοντας εμπρηστικά πρωτοσέλιδα.

Επιπροσθέτως, σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο η Ελλάδα κατάφερε να εισπράξει την αλληλεγγύη και τη συμπαράσταση πολλών κρατών εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως μεταξύ άλλων της Γαλλίας, της Αυστρίας, του Ισραήλ και της Αιγύπτου. Η Γερμανία, ωστόσο, έχουσα την περίοδο εκείνη την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης θέλησε να τηρήσει ίσες αποστάσεις υποστηρίζοντας, όμως, εμμέσως πλην σαφώς την Τουρκία με την οποία έχει διαχρονικά στενή οικονομική συνεργασία αλλά και φοβούμενη την εργαλειοποίηση των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών για ακόμη μία φορά από την Τουρκία ως αντεκδίκηση. Ακόμη, αρνούμενη σθεναρά την επιβολή οικονομικών κυρώσεων επέμεινε μετ’ επιτάσεως στην εξεύρεση λύσεως διά της διπλωματικής οδού μεσολαβώντας η ίδια (ανεπιτυχώς όμως) για τη επανέναρξη διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Την ίδια στάση κράτησαν και άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία διατηρούν στενές οικονομικές και αμυντικές σχέσεις με την Τουρκία, όπως για παράδειγμα η Ισπανία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Πορτογαλία. Επίσης, η Άγκυρα φοβούμενη το ενδεχόμενο επιβολής οικονομικών κυρώσεων που θα εξουθένωναν την ήδη πληττόμενη οικονομία της απέσυρε το «Ορούτς Ρέις» για ένα μικρό μόνο χρονικό διάστημα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του Οκτωβρίου του 2020 αλλά και πριν τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Η καταδίκη των τουρκικών ενεργειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση περιορίστηκε μόνο σε φραστικό επίπεδο στα Συμπεράσματα των Συνόδων Κορυφής των Ευρωπαίων ηγετών, ενώ παράλληλα επιβεβαιώθηκε ότι αποτελεί στρατηγικό συμφέρον για την Ευρωπαϊκή Ένωση η ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Συν τοις άλλοις, επισημάνθηκε και η σημασία των ανοικτών δίαυλων επικοινωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας. Η τοποθέτηση αυτή της Ένωσης έδωσε στην Τουρκία το περιθώριο επανάληψης της ίδιας παραβατικής συμπεριφοράς με την έκδοση αλλεπάλληλων NAVTEX και τις προειδοποιήσεις για αποστολή γεωτρύπανων στις περιοχές που έχουν ερευνηθεί. 

Τι προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο

Βάσει της δικαστικής υπόθεσης της Μάγχης η Τουρκία στοχεύει να αποδείξει ότι το Καστελλόριζο και τα μικρά νησιά που το περιβάλλουν αποτελούν «νησιά από τη λάθος πλευρά της μέσης γραμμής», έτσι ώστε να έχουν περιορισμένη επήρεια κατά τη χάραξη της οριοθετικής γραμμής. Η τοποθέτηση ήδη από το 1923 του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης εκτός των ορίων του Αιγαίου από τον Διεθνή Υδρογραφικό Οργανισμό ενισχύει την τουρκική άποψη περί απομόνωσής του, αφού το Καστελλόριζο βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή της Μεσογείου και όχι του Αιγαίου, παρά το γεγονός ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης ανήκει διοικητικά στα Δωδεκάνησα και ότι νομολογιακά η χάραξη τέτοιου είδους ορίων είναι τεχνητή και δεν αποτελεί βάση για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών ή αναγνώριση δικαιωμάτων. Αντιφατική, ωστόσο, προς το ως άνω τουρκικό επιχείρημα υπήρξε η πρακτική που ακολούθησε το 1932 η Τουρκία και η Ιταλία, υπό την κατοχή της οποίας βρίσκονταν τότε τα Δωδεκάνησα. Με το πρακτικό του Δεκεμβρίου του 1932, με το οποίο ολοκληρώθηκε η οριοθέτηση σε όλο το μήκος των Δωδεκανήσων που είχε ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 1932, χαράχθηκε μία οριοθετική γραμμή από το Καστελλόριζο έως τη Ρόδο.(1)  Αν και, όπως αναφέρεται στη σχετική αλληλογραφία Ιταλίας-Τουρκίας μεταξύ των ετών 1933-37, η συγκεκριμένη γραμμή δεν αποτελεί θαλάσσιο σύνορο (καθ’ ότι από τη μία πλευρά είναι οι τουρκικές ακτές και από την άλλη η ανοιχτή θάλασσα), παρ’ όλ’ αυτά καταδεικνύει την ενότητα του χώρου και το ενιαίο της αντιμετωπίσεως του συμπλέγματος της Μεγίστης με τα λοιπά Δωδεκάνησα.(2)

Νομολογιακά, σε ανάλογες περιπτώσεις όπως αυτή του Καστελλορίζου, λαμβάνεται υπ’ όψιν κατά την προσωρινή εφαρμογή της μέσης γραμμής ο λόγος μεταξύ του μήκους των ακτών και των προς οριοθέτηση θαλασσίων περιοχών που αποδίδονται σε κάθε κράτος. Εάν, λοιπόν, το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλορίζου απομονωθεί από τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου, θα εμφανίζεται ως μια μικρή συστάδα νησιών που βρίσκονται αντιμέτωπες με το υπερπολλαπλάσιο εύρος των τουρκικών ακτών, ενώ παράλληλα είναι σχεδόν προσκολλημένες πάνω τους.(3)  Το μικρό μήκος των ακτών του ελληνικού νησιωτικού συμπλέγματος θα βρίσκεται σε δυσαναλογία με τις θαλάσσιες περιοχές που θα του αποδοθούν με τη μέθοδο της μέσης γραμμής, εν συγκρίσει με τις τουρκικές ακτές και τις δικές τους θαλάσσιες περιοχές.(4) Αυτό σημαίνει ότι η Τουρκία θα ζητήσει την απόδοση μόνο αιγιαλίτιδας ζώνης και όχι υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο σύμπλεγμα της Μεγίστης.

Η ερμηνεία αυτή, όμως, της δικαστικής απόφασης για την υπόθεση της Μάγχης από την Τουρκία δεν ευσταθεί. Αρχικά, είναι οφθαλμοφανές το γεγονός ότι δεν υπάρχουν αντικριστές ακτές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ούτως ώστε να θεωρηθεί ότι το Καστελλόριζο βρίσκεται στη λάθος πλευρά της μέσης γραμμής. Αντίθετα, το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης αποτελεί την αντικείμενη ακτή της Τουρκίας. Το τουρκικό επιχείρημα περί μεγάλης απόστασης του Καστελλορίζου από την ηπειρωτική Ελλάδα είναι εσφαλμένο, αφού η Ρόδος απέχει περίπου 70 μίλια από το νησιωτικό σύμπλεγμα της Μεγίστης. Άλλωστε, με βάση αυτή τη λογική της Τουρκίας ούτε τα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας δικαιούνται υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Εντούτοις, η ΑΟΖ της υπερπόντιας Γαλλίας αντιπροσωπεύει το 96,7% της ΑΟΖ της Γαλλικής Δημοκρατίας.(5) Ομοίως, η ΑΟΖ του Ηνωμένου Βασιλείου είναι η πέμπτη μεγαλύτερη στον κόσμο και περιλαμβάνει τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες που περιβάλλουν το Ηνωμένο Βασίλειο και τα Βρετανικά υπερπόντια εδάφη, εξαιρουμένης της Ανταρκτικής, του Γιβραλτάρ, του Ακρωτηρίου και της Δεκέλειας στην Κύπρο.(6)  Ως εκ τούτου, και η Ελλάδα δικαιούται να επικαλείται την ΑΟΖ του Καστελλορίζου δεδομένης, μάλιστα, της μεγαλύτερης εγγύτητάς του με το νησί της Ρόδου συγκριτικά με τα χιλιάδες χιλιόμετρα που χωρίζουν τις υπερπόντιες κτήσεις της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου από τα μητροπολιτικά τους κράτη. Εκτός, λοιπόν, από τις ακτές του Καστελλορίζου στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου υπάρχει το νησί της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κρήτης. Επομένως, η προβολή των ακτών όλων των προαναφερθέντων νησιών καθορίζουν τις θαλάσσιες ζώνες της εν λόγω περιοχής.

Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στη νήσο Στρογγύλη η οποία, παρά το μικρό μέγεθός της, κατέχει υψίστης σημασίας στρατηγική θέση. Ειδικότερα, το εν λόγω νησάκι, στο οποίο είναι εγκατεστημένη στρατιωτική φρουρά και υπάρχει φάρος που βρίσκεται σε λειτουργία εδώ και δεκαετίες, συνιστά το όριο μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου χάρη στο οποίο οι δύο αυτές χώρες δύνανται να οριοθετήσουν υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Σε περίπτωση που δεν υπήρχε η νήσος Στρογγύλη θα παρεμβάλλετο μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου τμήμα της τουρκικής υφαλοκρηπίδας.

Πέρα από την αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων του συμπλέγματος της Μεγίστης, η Τουρκία αμφισβητεί απροκάλυπτα και την ελληνική κυριαρχία επί του εν λόγω νησιωτικού συμπλέγματος. Ωστόσο, όλες οι ενστάσεις και τα επιχειρήματά της δεν έχουν καμία απολύτως βάση, κάτι που καθίσταται πασίδηλο τόσο από το άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάννης (1923) όσο και από το άρθρο 14 της Συνθήκης των Παρισίων (1947). Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 15 της Συνθήκης της Λωζάννης «Η Τουρκία παραιτείται υπέρ της Ιταλίας παντός δικαιώματος και τίτλου επί των κάτωθι απαριθμουμένων νήσων, τουτέστι της Αστυπαλαίας, Ρόδου, Χάλκης, Καρπάθου, Κάσσου, Τήλου, Νισύρου, Καλύμνου, Λέρου, Πάτμου, Λειψούς, Σύμης και Κω, των κατεχομένων νυν υπό της Ιταλίας και των νησίδων των εξ αυτών εξαρτωμένων, ως και της νήσου Καστελλορίζου».(7)  Περαιτέρω, το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων (10.12.1947) προβλέπει : «Η Ιταλία εκχωρεί εις την Ελλάδα εν πλήρει κυριαρχία τας νήσους της Δωδεκανήσου τας κατωτέρω απαριθμουμένας, ήτοι: Αστυπάλαιαν, Ρόδον, Χάλκην, Κάρπαθον, Κάσον, Τήλον, Νίσυρον, Κάλυμνον, Λέρον, Πάτμον, Λειψών, Σύμην, Κω και Καστελλόριζον, ως και τας παρακειμένας νησίδας».(8) Συνεπώς, η ελληνική κυριαρχία επί των προαναφερθεισών νήσων είναι αδιαμφισβήτητη.

Εν κατακλείδι, βάσει όλων των παραπάνω και στο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου η διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας θα πρέπει να πραγματοποιηθεί συνολικά, δηλαδή ενιαία από το δέλτα του Έβρου έως και τη Στρογγύλη. Η ελληνικότητα δε του νησιού του Καστελλορίζου δεν τίθεται επ’ ουδενί λόγω εν αμφιβόλω.  Θα λέγαμε, μάλιστα, ότι η καρδιά της Ελλάδας χτυπάει δυνατότερα στα ακριτικά νησιά της. Για αυτό δεν πρέπει να λησμονούμε ότι το νησιωτικό σύμπλεγμα του Καστελλορίζου αποτελεί κλειδί για την άσκηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής στην περιοχή αυτή, και όχι… σε καμιά περίπτωση δεν κείται μακράν!